Jest to jedno z najstarszych miejsc sakralnych po lewej stronie Warty. Pierwszy kościół pod wezwaniem św. Gotarda został najpewniej ufundowany przez księcia Bolesława Krzywoustego i zbudowany w stylu romańskim.
W 1244 r. książę Przemysł I postanowił ufundować klasztor Dominikanów. Biskup poznański Paweł zaprasza niedawno powstałych ojców Dominikanów i ci budują nowy kościół gotycki pod wezwaniem pierwszego męczennika ich zakonu św. Piotra z Werony, czynny już w 1253r. Wczesnogotycka świątynia miała wydłużone prezbiterium i dwie nawy.
W XIV w. przyjął patronat założyciela ich zakonu św. Dominika. Już w pierwszej połowie XV w. notuje się istnienie kaplicy, być może bractwa różańcowego, po raz pierwszy wzmiankowanego w roku 1464, skupionego wokół obrazu Matki Boskiej Różańcowej.
Na początku XVII w. bractwo przeżyło szczególny rozkwit. Patronowali mu każdorazowy biskup poznański i starosta generalny wielkopolski. Na dawnym obrazie namalowano nowy wizerunek, wysokiej klasy replikę rzymskiego obrazu Matki Boskiej Śnieżnej.
W 1698 r. powódź zniszczyła filary świątyni i ojcowie Dominikanie zwrócili się do architekta Jana Catenazziego, który ukończył właśnie budowę kościoła Jezuickiego (dziś kolegiata farna), z ofertą odbudowy ich świątyni. Architekt odbudował nawę kościoła w stylu barokowym.
Huragan w 1725 r.zerwał dachy i sklepienia, a w 1803 r. z powodu pożaru runęło gotyckie sklepienie krzyżowe prezbiterium, w jego miejscu założono drewniane, kolebkowe z lunetami. Kościół odbudowywano do 1814 r. Przebudowę prezbiterium kontynuowano dopiero w 1923 r. dodając pilastry kompozytowe i rozpoczęto sztukatorski wystrój sklepienia (ukończony w latach 70tych XX w.).
W czasie zaborów w 1834 r. rząd pruski wypędził Dominikanów a ich klasztor w większości rozebrał, budując w tym miejscu arsenał. Kościół i kaplica pozostawały pod opieką dwóch wikariuszy.
22 grudnia 1920 r., na polecenie kardynała Edmunda Dalbora, kościół i kaplicę wraz z resztkami klasztoru przejęli ojcowie Jezuici, gdyż Dominikanie nie dysponowali środkami na ich zagospodarowanie.
Jezuici nadali kościołowi tytuł Matki Boskiej Pocieszenia, umieszczając w głównym ołtarzu, na tle zabytkowego obrazu św. Dominika, podtrzymywaną przez dwa złocone anioły wierną kopię wizerunku Matki Boskiej Śnieżnej z Rzymu – dla nabożeństw sodalicyjnych.
W dwudziestoleciu międzywojennym słabiej była wykorzystywana kaplica Matki Boskiej Różańcowej – wskutek niemożności dogrzania jej w czasie zimy.
Szczególnym wydarzeniem stało się sprowadzenie z Rzymu do Polski trumny z ciałem św. Andrzeja Boboli SJ – obecnie patrona Polski. Jednym z miejsc zatrzymania się relikwii był Poznań (13 czerwca 1938), gdzie relikwiarz był procesjonalnie niesiony do kościoła jezuitów przez przedstawicieli różnych stanów, m. in. wojska, uczestników Powstania Wielkopolskiego, dziennikarzy i Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej. W kościele relikwie pozostały do poranka 17 czerwca 1938, stwarzając w tym czasie możliwość nawiedzenia ich i modlitwy przed nimi dla wielu poznaniaków.
W czasie okupacji kościół i kaplicę władze zamieniły na magazyny wojskowe. Z czczonego obrazu Madonny Różańcowej hitlerowcy ukradli złote korony, choć były szczelnie zasłonięte. Wywieźli też wielką, późnogotycką, spiżową płytę nagrobną, wykonaną w norymberskim warsztacie Vischerów, kasztelana lwowskiego Feliksa Paniewskiego herbu Godziemba, znajdującą się przy wejściu do kaplicy. Zwrócono ją w 1990 r. z … petersburskiego Ermitażu. Spalono też wszystkie ławki.
Po okupacji przez półtora roku rozkwitało życie sodalicyjne, starannie stłumione przez ateistyczny reżim komunistyczny. W 1963 r. w kościele zainstalowany został obraz Serca Jezusowego prof. Adolfa Hyły z Krakowa i nastąpiła zmiana wezwania na obecne, a w 1968 r. doczekaliśmy się uroczystej koronacji Królowej Różańca św. dnia 12 października – na zakończenie Synodu Archidiecezjalnego, z klejnotów zebranych w Badenii przez “Pax Christi”.
W latach 70. tych XX wieku, przez z górą sześć lat trwał wielki remont kościoła, w czasie którego prezbiterium odsłoniło swe pierwotne gotyckie formy, okna w nawie wróciły do pierwotnych barokowych rozmiarów a belkowanie całkowicie opasało jej przestrzeń. W całym kościele przeprowadzona na dużą skalę wykopaliska archeologiczne. Odświeżono też wspaniałe rzeźbione manierystyczne pozostałości stall w prezbiterium.
W listopadzie 1993 r. odbyło się uroczyste otwarcie nowo wyremontowanego kościoła. W roku 1998 Kaplica Różańcowa przeżywała swoją uroczystość, a mianowicie trzydziestolecie koronacji Cudownego Obrazu. Przez cały październik, codziennie inna parafia składała hołd Królowej Różańca św., w uroczystej swej pielgrzymce wieczornej, Mszy św. i Różańcu św.
* * *
Posłuchaj nagrania o historii Kościoła Jezuitów ze strony regionwielkopolska.pl
