Biografia
Św. Gotard (niem. Godehard, Gotthart) urodził się w 960 r. Bawarii, w Niederaltaich nad Dunajem. W r. 990 wstąpił do benedyktyńskiego opactwa św. Maurycego w Niederaltaich i już w 996 r. został jego opatem. Następnie reformował jako opat klasztory w Hersfeld w Hesji i Tegernsee w Bawarii.
2 grudnia 1022, po śmierci św. Bernarda, został wyświęcony na biskupa i objał po świętym diecezję Hildesheim (obecnie Dolna Saksonia). Przyczynił sie do budowy wielu świątyń, rozwoju sztuki i edukacji. Był znany jako wielki przyjaciel dzieci. Zmarł 5. maja 1038 w założonym przez siebie opactwie św. Maurycego w pobliżu Hildesheim.
Jego kult rozpoczął się bardzo wcześnie. Oficjalna kanonizacja nastąpiła 29. października 1131. Podczas gdy jego poprzednik, św. Bernard popadł w zapomnienie, św. Gotard od średniowiecza czczony jest w całej Europie. Jego imię nosi ponad 400 kościołów, kaplic i innych obiektów sakralnych.
W Polsce, świadectwem żywotności kultu tego świętego są istniejące po dziś dzień parafie pod wezwaniem św. Gotarda w Kaliszu i w Pałukach, a także rotunda w Strzelinie.
Od imienia biskupa Gotarda wzięła nazwę przełęcz w Alpach, łącząca południowy obszar niemieckojęzycznych terenów obecnej Szwajcarii z północną częścią obszarów włoskojęzycznych. Nazwano ją imieniem Gotarda, ponieważ w czasie, gdy był on biskupem Hildesheim, prowadził na terenie obecnej miejscowości Sankt Moritz dom, służący jako noclegownia dla podróżnych, którymi byli najczęściej pielgrzymi udający się do Rzymu.
Jest patronem murarzy, wzywany w podagrze, reumatyzmie, chorobach dziecięcych, chroni przed burzą i gradem. W ikonografii przedstawiany jest jako biskup, z modelem kościoła w ręce.
Kościoły pod wezwaniem św. Gotarda zakładano na szlakach handlowych wiodących z Niemiec na wschód Europy (Poznań, Cesky Brod itp.). Więcej informacji o tym można znaleźć w książce: „Osada Świętego Gotarda w Poznaniu historia i dziedzictwo”.
5. maja przypada jego liturgiczne wspomnienie w diecezji Hildesheim.
O biskupie Gotardzie w dziele „Vita Godehardi prior“
Każdej nocy powstawał i pozostawał na modlitwie przez jej dalszą część aż do porannej liturgii modlitwy psalmów. Następnie uczestniczył we Mszy św., często sam ją odprawiał śpiewając, po czym udawał się do prac, których znajdował niezliczoną ilość w różnych warsztatach. Często przysiadał się do pracujących aby wspierać doglądać postępu i dodawać ducha pracowitości…
Z oddaniem troszczył się o kształcenie duchownych w czytaniu, głoszeniu kazań i wykładów, śpiewie, pisaniu i malowaniu…Rozdawał jałmużny w obfitości, utrzymywał niezliczoną liczbę ubogich z publicznych środków.
Gdziekolwiek zaś w diecezji lud przybywał na obchody wspomnień świętych lub na odpusty, tam też podążał Gotard z radością serca. Oddawał się tam swemu ulubionemu działaniu, to jest służbie duszom przez przepowiadanie Słowa.
Jego kazania mówiły zawsze o miłości Boga i bliźnich, zachowaniu wiary i chrześcijańskiej przemianie nawrócenia.
Źródła:
https://www.dom-hildesheim.de/de/content/die-heiligen-des-bistums-hildesheim-bischof-godehard-0
Vita Godehardi prior et posterior. In: Georg Heinrich Pertz u. a. (Hrsg.): Scriptores (in Folio) 11: Historiae aevi Salici. Hannover 1854, S. 162–221 (Monumenta Germaniae Historica, Digitalisat).
Niemiecki przekład, B. Gerlach: Wolfhers jüngere Lebensbeschreibung des heiligen Bischofs Godehard in: Unsere Diözese in Vergangenheit und Gegenwart : Zeitschrift des Vereins für Heimatkunde im Bistum Hildesheim 13, 1939, S. 1–48.
Święty Gotard czy Poznań ?
Poznań, mógłby równie dobrze nazywać się Sankt Godehard lub Święty Gotard. Osada św. Gotarda istniała bowiem wcześniej na terenie lokowanego w 1253 lewobrzeżnego Poznania. Obecnie nazwa zanikła. Osada w żadnych źródłach nie nosiła nazwy miasta, a mieszkańców nigdzie nie określono jako mieszczan (cives). Rozwijała się od połowy XII wieku w rejonie późniejszego kościoła i klasztoru dominikańskiego, obecnie w posiadaniu jezuitów. Miała regularną zabudowę i była stosunkowo ludnym ośrodkiem. Zamieszkiwali ją rzemieślnicy trudniący się produkcją metalurgiczną i garncarską. Mogła mieć charakter targowy, z uwagi na przeprawę przez Wartę prowadzącą ku Ostrowowi Tumskiemu, Poznaniowi przedlokacyjnemu. W centrum osady stał kościół św. Gotarda który po 1244 został zburzony, w jego miejscu postawiono okazalszy klasztor dominikański z fundacji książęcej Przemysła I i Bolesława Pobożnego. Spowodowało to na krótko rozwój osady i jej powiększenie, aż do r. 1253, gdy nastąpiła lokacja lewobrzeżnego Poznania na prawie magdeburskim. Święty Gotard znalazł się wówczas wewnątrz murów miejskich.
Pozostałością osady było poszerzenie ulicy przed frontem kościoła Dominikanów, a także przy jego południowej elewacji. Z osady prowadziła droga ku północnemu-zachodowi, w kierunku pobliskiego Świętego Wojciecha i dalej na Winiary.
Św. Gotard – patron pielgrzymów i turystów?
Przełęcz Świętego Gotarda (wł. Passo del San Gottardo, niem. Sankt Gotthardpass, fr. Col du Saint-Gothard) – to jedna z najbardziej znanych przełęczy alpejskich. Położona w południowo-wschodniej Szwajcarii, w Alpach Lepontyjskich, łączy doliny rzek Ticino i Reuss. Jest jedną z najniżej położonych przełęczy w Alpach, znajduje się na wysokości 2108 metrów n.p.m., dzięki czemu da się ją pokonać o każdej porze roku. Tędy przepływa liczna rzesza turystów ale i pielgrzymów zmierzających z północy Europy do Rzymu.
Wielkim przełomem w istnieniu przełęczy była budowa linii kolejowej, otwartej w 1882 roku. Na tę trasę składa się 80 tuneli na odcinku zwanym Pfaffensprung (wjazd i wyjazd tych spiralnych tuneli jest na różnych wysokościach) oraz jednego 15-kilometrowego głównego pod wierzchołkiem góry. Projektantem tego (na ówczesne czasy) cudu techniki był Louis Favre, który nie doczekał się końca budowy, umierając na atak serca w jednym z tuneli w 1879 roku.
1 czerwca 2016 został oddany do użytku tunel Gotthard-Basistunnel w Alpach Szwajcarskich o długości 57 km, który jest najdłuższym wybudowanym tunelem na świecie.
16,5 kilometra – taką długość ma samochodowy tunel. Wyjazd północny jest w Göschenen (kanton Uri) 1080 metrów n.p.m., a południowy Airolo (kanton Ticino) 1146 metrów n.p.m. Budowę rozpoczęto 5 maja 1970 roku, a zakończono 5 września 1980 roku. Tunel jest otwarty cały rok i skraca przeprawę przez Alpy do kilkunastu minut.
